Ο δείκτης σχετικής ισχύος (RSI) είναι ένας από τους πιο συχνά χρησιμοποιούμενους ταλαντωτές. Βασίζεται στην ιδέα ότι η τιμή ενός χρηματοοικονομικού προϊόντος δεν μπορεί ν’ ανεβαίνει ή να πέφτει για πολύ μεγάλα χρονικά διαστήματα χωρίς να διορθώσει ή να αντιστρέψει την προηγούμενη τάση του. Γι αυτό ο RSI σηματοδοτεί πότε μια μετοχή είναι υπεραγορασμένη ύστερα από ανοδική κίνηση και πότε είναι υπερπουλημένη ύστερα από καθοδική κίνηση.
Η μαθηματική του κατασκευή βασίζεται στις μεταβολές της τιμής μέσα σε μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο. Ο κλασικός RSI(14) που κατασκευάστηκε από τον τεχνικό αναλυτή J. Wilder αποτελείται από μία ανώτερη ζώνη που εκτείνεται από το 70 έως το 100 και σηματοδοτεί υπεραγορασμένες καταστάσεις και μία κατώτερη ζώνη από το 0 έως το 30 που σηματοδοτεί υπερπουλημένες καταστάσεις. Είναι ταλαντωτής που περικλείεται μέσα σε συγκεκριμένα όρια, από το 0 μέχρι το 100. Παρακάτω δίνεται ο μαθηματικός τύπος από τον οποίο παράγεται:
Η φράση ”σχετικής ισχύος” υποδηλώνει ότι συγκρίνουμε προηγούμενες τιμές της ίδιας μετοχής και όχι την μετοχή με κάποιο δείκτη ή άλλη μετοχή. Διαφορετικοί τεχνικοί αναλυτές και traders χρησιμοποιούν τον δείκτη με διαφορετικούς τρόπους, αν και υπάρχει ομοφωνία για μερικά από τα χαρακτηριστικά του. Οι πιο συνήθεις χρήσης του κλασικού RSI(14) είναι:
1.Ανοδική διάσπαση της γραμμής των 70
Όταν διασπά ανοδικά την γραμμή των 70, είναι πολύ πιθανό να ακολουθήσει αντιστροφή της ανοδικής τάσης σε καθοδική. Επομένως κάποιος πρέπει να είναι προετοιμασμένος να πουλήσει ή να κάνει short selling επειδή η μετοχή είναι υπεραγορασμένη. Το αντίστροφο ισχύει όταν διασπάσει καθοδικά την γραμμή των 30.
2. Ανοδική διάσπαση της γραμμής των 70 και είσοδος όταν την διασπάσει ξανά καθοδικά
Μετά την ανοδική διάσπαση της γραμμής των 70 πουλάμε ύστερα από την πρώτη καθοδική διάσπαση της ίδιας γραμμής έτσι ώστε να εξασφαλίσουμε μερικώς ότι η προηγούμενη τάση αντιστρέφεται. Το αντίστροφο ισχύει σε καθοδική διάσπαση της γραμμής των 30.
Όπως όλοι οι ταλαντωτές, όταν έχουμε έντονη ανοδική ή καθοδική τάση δίνουν συνέχεια ψευδή σήματα και παραμένουν για μακρά χρονικά διαστήματα στην υπεραγορασμένη ή στην υπερπουλημένη ζώνη (ημερήσιο γράφημα SPY κάτω).
Πολύ σημαντικά σήματα όσον αφορά τον RSI παίρνουμε σε περίπτωση αρνητικής και θετικής απόκλισης ή σε περίπτωση reversal σε ταλαντωτή. Τα σήματα αυτά έχουν αυξημένη αξιοπιστία και πολλαπλασιάζουν τις πιθανότητες επιτυχίας (γραφήματα κάτω).
Θετική απόκλιση του RSI στην μετοχή MAS
Αρνητική απόκλιση του RSI στην μετοχή SLB
Άλλο ένα σημαντικό θέμα σχετικό με τη σωστή χρήση του RSI είναι ο επαναπροσδιορισμός των πάνω και των κάτω ορίων έτσι ώστε ν’ ανταποκρίνονται καλύτερα στη συγκεκριμένη μετοχή ή χρηματοοικονομικό προϊόν και στις συνθήκες της αγοράς. Το βέλτιστο πάνω όριο μπορεί να είναι 85 αντί για 70 και το κάτω να είναι 40 αντί για 30 αν η γενική τάση της αγοράς είναι ανοδική, ενώ αν είναι καθοδική τα όρια αυτά μπορεί να είναι 65 και 25 αντίστοιχα. Επίσης, θα πρέπει να βρούμε ποιο είναι το καλύτερο χρονικό διάστημα υπολογισμού του RSI γιατί οι 14 περίοδοι μπορεί να μην έχουν καλά αποτελέσματα. Αυτό μπορεί να γίνει δοκιμάζοντας εμπειρικά διάφορες χρονικές περιόδους πάνω στο γράφημα για να δούμε ποια δίνει τα πιο αξιόπιστα σήματα, ή ακόμα καλύτερα με back-testing.
Όπως είναι φανερό απ’ τα παραπάνω, πριν κάποιος/α χρησιμοποιήσει τον RSI σαν συμπληρωματικό τεχνικό δείκτη θα πρέπει να λάβει υπόψη του/της αρκετές παραμέτρους και κυρίως αν το υπό εξέταση γράφημα ”σέβεται” τον RSI, ανεξάρτητα από το αν είναι ημερήσιο, πεντάλεπτο, μονόλεπτο, κλπ.
Η χρήση του RSI εξαρτάται τόσο πολύ από τον τεχνικό αναλυτή, που μερικοί traders τον χρησιμοποιούν εντελώς αντίστροφα από την κλασική προσέγγιση που αναφέραμε παραπάνω. Αγοράζουν όταν ο RSI είναι στην υπεραγορασμένη ζώνη και πουλάνε όταν είναι στην υπερπουλημένη. Σε πολλές περιπτώσεις αυτή η στρατηγική είναι επικερδής, ειδικά όταν χρησιμοποιούνται κι άλλα τεχνικά κριτήρια για να ληφθεί η απόφαση. Παρακάτω ακολουθούν δύο ημερήσια γραφήματα όπου η αντίστροφη από τη συμβατική χρήση του RSI δίνει κερδοφόρα trades. Παρατηρείστε ότι και στα δύο το πέρασμα του RSI στην υπεραγορασμένη ζώνη συνοδεύεται από breakout μαζί με gap.
Αντίστροφη χρήση του RSI στην μετοχή AAPL
Αντίστροφη χρήση του RSI στην μετοχή EMC
Συμπερασματικά, ο RSI είναι ένας αρκετά ”υποκειμενικός” ταλαντωτής (όπως και πολλοί άλλοι ταλαντωτές και δείκτες) και τα σήματα που δίνει εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τις προτιμήσεις και υποκειμενικές εκτιμήσεις του αναλυτή/trader. Χρησιμοποιείται μόνο σαν ένα συμπληρωματικό και δευτερεύον τεχνικό κριτήριο και σε καμία περίπτωση δεν είναι απαραίτητος στη λήψη σωστών αποφάσεων.